قال الامام الحسن المجتبي عليه السلام: مَكارِمُ الاَْخْلاقِ عَشَرَةٌ: صِدْقُ اللِّسانِ وَ صِدْقُ الْبَأْسِ وَ إِعْطاءُ السّائِلِ وَ حُسْنُ الخُلْقِ وَ الْمُكافاتُ بِالصَّنائِعِ وَ صِلَةُ الرَّحِمِ وَ التَّذَمُّمُ عَلَى الْجارِ، وَ مَعْرِفَةُ الْحَقِّ لِلصّاحِبِ وَ قِرْىُ الضَّيفِ وَ رَأْسُهُنَّ الْحَياءُ.» امام حسن مجتبي عليه السلام فرمودهاند: ده خصلت نيك از مكارم و فضائل اخلاق است :1 ـ راستگويى 2 ـ صداقت و راستى در وقت سختى و گرفتارى 3 ـ بخشش به سائل 4ـ خوش خُلقى 5 ـ پاداش در مقابل كارها و ابتكارات 6 ـ پيوند با خويشان 7ـ حمايت از همسايه 8ـ حق شناسى درباره دوست و رفيق 9 ـ ميهمان نوازي 10 ـ در رأس همه اينها شرم و حيا.
«آثار الصادقين،جلد 62، صفحه892»
تلاش موفق امام حسن براي بهكرسي نشاندن اهداف صلح باعث شد كه معاويه طرح قتل حضرت را پيگيري نمايد تا بتواند به خواسته ديرين خود يعني تبديل خلافت اسلامي به سلطنت موروثي، جامهي عمل بپوشاند. به اين ترتيب سمي مهلك تهيه كرد و آن را توسط همسر آن حضرت به او خوراند.
حضرت پس از مدتي درد و رنج، در روز 28 ماه صفر سال 50 هجري به لقاء الله شتافت.
برادرش امام حسين عليه السلام، جنازهي او را پس از تغسيل و نماز براي دفن به سوي مسجد و روضه پيامبر برد ولي سرانجام بر اثر ممانعت بنياميه در بقيع به خاك سپرد.
رسول خدا صلّي الله عليه و آله و سلّم سالها پيش از شهادت امام حسن فرموده بود : « هر كس بر حسن گريه كند، چشمش روزي كه ديدهها كور مي شوند (روزقيامت)، كور نمي شود و هركس در مصيبت او اندوهگين شود، روزي كه همه دلها اندوهگين است، غم و اندوهي ندارد. زيارت حسن مايهي استواري قدمها در قيامت است.»